Ile osób uratowali w czasie Powstania Warszawskiego? Nie ma dokładnych danych. Pewne jest, że walczyli… o każdego pacjenta. Lekarze, pielęgniarki, sanitariuszki i sanitariusze nie zważali na niebezpieczeństwo, ale również jak wszyscy bohaterowie wydarzeń 1944 r. kładli się spać z myślą – „Czy jutro się obudzę?”. 
Spotkaliśmy się na zbiórce 1 sierpnia na rogu Świętokrzyskiej i Marszałkowskiej, w budynkach fabrycznych. W pewnym momencie dostrzegliśmy na Marszałkowskiej niemiecki czołg. Niemcy wystrzelili w naszą stronę pocisk. Dwóch zostało bardzo ciężko rannych. Trzeba było ich operować. Wśród obecnych powstańców w fabryce był lekarz. Kiedy zabierał się do operacji, zapytał: „Czy jest tu ktoś, kto mógłby mi pomóc?”. Wtedy opowiedział mu jeden ze stojących w grupie chłopaków: -„Danysz może pomóc, on studiuje medycynę”. Nie wiedziałem nic na temat medycyny klinicznej, ale zgodziłem się pomóc przy podawaniu narzędzi. Nie pamiętam dokładnie, jak przebiegała ta operacja. W moich wspomnieniach pozostała jednak zmasakrowana twarz naszego kolegi. Zmarł kilka godzin po zabiegu – wspomina Andrzej Danysz „Filozof”. 98-letni medyk, który brał udział w Powstaniu Warszawskim.

Z zebranych danych wynika, że w nielicznym już gronie osób, których wspomnień wciąż możemy wysłuchać, jest jeszcze pięcioro innych członków Okręgowej Izby Lekarskiej w Warszawie: Witold Sikorski „Boruta”, Danuta Jeżewska „Maria”, Halina Dudzik-Jędrzejewska, Maria Janina Niżnikowska-Marks „Janka z Pragi” i Janina Kępska „Małgosia”.

fot. Adrian Boguski (OIL w Warszawie)

Tekst: Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie
im. prof. Jana Nielubowicza