Pracujący student – o czym warto wiedzieć?
Wielu studentów w czasie wakacyjnej przerwy od nauki podejmuje pracę. W
zależności od zawartej umowy albo za studenta są płacone składki, albo nie.
Podejmując zatrudnienia, warto wiedzieć, z jakich świadczeń można
korzystać, gdy odprowadzane są składki na ubezpieczenia społeczne.
Studenci, którzy z tytułu zatrudnienia podlegają ubezpieczeniom społecznym, mają prawo
m.in. do świadczeń w razie choroby, macierzyństwa, wypadku przy pracy, konieczności
opieki nad chorym członkiem rodziny czy długotrwałej niezdolności do pracy. Praca liczy się
też do przyszłej emerytury. Z kolei objęcie ubezpieczeniem zdrowotnym daje np. prawo do
bezpłatnych wizyt lekarskich- informuje Wojciech Ściwiarski, rzecznik prasowy ZUS w
województwie mazowieckim.
Nie każda umowa zawarta ze studentem rodzi obowiązek opłacania składek na
ubezpieczenia społeczne. Studenci bardzo często zatrudniani są na zleceniach z uwagi na to,
że do 26 roku życia za studenta-zleceniobiorcę firma nie zapłaci składek do ZUS-u. Student
do ukończenia 26 lat nie podlega ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu z tytułu
zawartej umowy zlecenia, o ile nie zawiera jej z własnym pracodawcą albo na jego rzecz.
Jeśli podpisze umowę zlecenia z własnym pracodawcą albo na jego rzecz, to pracodawca
będzie musiał opłacić od umowy zlecenia wszystkie składki na ubezpieczenia społeczne i
zdrowotne. Podstawę oskładkowania stanowić będzie suma wynagrodzenia z tytułu umowy
o pracę oraz umowy zlecenia- dodaje rzecznik.
Co ważne według przepisów ubezpieczeniowych studentem nie są studenci studiów
doktoranckich i podyplomowych, nawet jeśli mają mniej niż 26 lat.
Umowa zlecenia ze składkami
Po ukończeniu 26 lat przez studenta lub gdy utracił on status studenta, bo np. w czerwcu
obronił licencjat i od października rozpoczyna uzupełniające studia magisterskie,
zleceniodawca będzie musiał zgłosić go do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia
zdrowotnego. Tym samym student będzie obowiązkowo podlegać ubezpieczeniom:
emerytalnemu, rentowemu, wypadkowemu i zdrowotnemu z wyjątkiem ubezpieczenia
chorobowego, które jest dobrowolne. Objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym,
z którego są wypłacane np. zasiłki chorobowe i macierzyńskie następuje na wniosek
zleceniobiorcy (studenta) zgłoszony do zleceniodawcy.
Student na bieżąco powinien informować swojego zleceniodawcę, czy nadal posiada status
studenta. Bez tej informacji zleceniodawca nie będzie w stanie prawidłowo rozliczać się z
ZUS. Dlatego warto wiedzieć do kiedy jest się studentem. Status studenta traci się także po
obronie pracy dyplomowej, a jeśli nie ma takiej obrony np. na kierunkach lekarskich, to
studentem jest się do dnia zdania ostatniego egzaminu. Z kolei studenci farmacji zachowują
status studenta do ostatniego dnia obowiązkowych praktyk.
Umowa o pracę
Kolejną popularną formą zatrudnienia jest umowa o pracę. W przypadku tej umowy
posiadanie statusu studenta nie odgrywa żadnej roli. Wszystkie składki do ZUS-u są
obowiązkowe (łącznie z chorobową). Student zatrudniony na umowę o pracę, nawet jeśli
ma mniej niż 26 lat, podlega ubezpieczeniom społecznym na takich samych zasadach jak
pozostali pracownicy. Tym samym pracodawca opłaca za niego obowiązkowo wszystkie
składki na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe) oraz na
ubezpieczenie zdrowotne.
Student na etacie zyskuje wiele przywilejów, których nie mają osoby pracujące na umowę
zlecenia. Między innymi ma prawo do płatnego urlopu czy wynagrodzenia za pracę w
godzinach nadliczbowych. Jest też objęty wszystkimi obowiązkowymi ubezpieczeniami
społecznymi, a dzięki temu korzysta z ochrony, którą te ubezpieczenia gwarantują – ma
prawo do świadczeń m.in. w razie choroby czy macierzyństwa.
Umowa o dzieło
W przypadku umowy o dzieło niezależnie czy jest się studentem, czy nie, nie płaci się
żadnych składek, o ile jest to jedyny tytuł do ubezpieczeń społecznych.
Student, który pracuje na umowie bez składek ma co prawda więcej do wypłaty na „rękę”,
ale nie ma ubezpieczenia, a co za tym idzie, nie ma prawa do świadczeń. W konsekwencji,
jeśli się rozchoruje, to nie otrzyma zasiłku chorobowego, a jeśli przytrafi mu się wypadek, to
nie dostanie odszkodowania. Za leczenie też będzie musiał zapłacić sam. Dlatego, zanim
zdecydujemy się podjąć pracę, warto zastanowić się, jakie są plusy i minusy konkretnej
umowy.