EKUZ, czyli Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego, to dokument unijny. Potwierdza on Twoje prawo do bezpłatnego leczenia w każdym innym niż Twoje państwie UE lub EFTA. EKUZ jest wystawiany dla każdej osoby oddzielnie. Nie ma jednej wspólnej karty dla całej rodziny.

Ważne! Jeżeli wyjeżdżasz do Wielkiej Brytanii zapoznaj się z zasadami obowiązującymi po 31 grudnia 2020 r. w zakładce Brexit

Ważne! EKUZ dla osób niewidomych i niedowidzących na Twoje życzenie może być oznakowana naklejką z tekstem w alfabecie Braille’a.

Co można leczyć z EKUZ?

Zakres leczenia z EKUZ jest ograniczony. Masz prawo tylko do leczenia:

• niezbędnego i nieplanowanego,
• w ramach publicznego systemu opieki zdrowotnej danego państwa,
• na tych samych zasadach, na jakich korzystają z niego obywatele danego kraju (jeśli w danym państwie jest np. obowiązek opłacenia części kosztów za wizytę u lekarza, to i Ty za nią zapłacisz).

Świadczenia dostępne na kartę EKUZ najczęściej nie obejmują:

• kosztów akcji ratunkowych w krajach UE/EFTA. Dlatego jeśli np. uprawiasz sporty wiążące się z takim ryzykiem – koniecznie sprawdź przed wyjazdem do danego kraju zasady udzielania pomocy na kartę EKUZ oraz rozważ dodatkowe ubezpieczenie komercyjne,
• kosztów powrotu do kraju w związku z nagłym zachorowaniem (jedyny wyjątek może stanowić przesłanka ekonomiczna, gdy dalsze koszty leczenia na kartę EKUZ w kraju pobytu są wyższe niż koszty transportu).

Kiedy możesz mieć EKUZ?

Otrzymasz EKUZ, jeśli jesteś osobą uprawnioną do świadczeń zdrowotnych w Polsce. Uprawnione do świadczeń są:

• osoby ubezpieczone (np. pracujące, na emeryturze),
• osoby nieubezpieczone, które jednak mają prawo do leczenia na podstawie szczególnych uprawnień (np. dzieci do lat 18, które nie mogą być zgłoszone do ubezpieczenia przez rodzica lub dziadka).

Gdzie możesz używać EKUZ?

Karty EKUZ możesz używać w innym niż Twoje państwie UE/EFTA oraz w Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej.

Karta jest również ważna na terytoriach zamorskich:

    francuskich: Gwadelupa, Martynika, Reunion, St Pierre-et-Miquelon i Gujana Francuska,

    portugalskich: na Azorach i Maderze, hiszpańskich: Majorce i Wyspach Kanaryjskich.

Nie obowiązuje natomiast: na Wyspach Normandzkich i wyspie Man, w Monaco, San Marino i Watykanie.

Ważne! Jeżeli jednak nie jesteś obywatelem państwa członkowskiego UE, to nie możesz skorzystać z bezpłatnego leczenia na EKUZ w następujących krajach: Islandia, Norwegia, Lichtenstein, Szwajcaria, Dania.

Czy wyrobienie EKUZ jest płatne?

Nie. Wyrobienie EKUZ jest bezpłatne.

Jak uzyskać EKUZ?

Wniosek o EKUZ możesz złożyć na pięć sposobów. Wybierz jeden:

• Osobiście w dowolnym oddziale lub delegaturze NFZ,
• Za pośrednictwem elektronicznej skrzynki podawczej ePUAP
• Za pośrednictwem Internetowego Konta Pacjenta (IKP)\
• Pocztą tradycyjną, na adres dowolnego oddziału lub delegatury NFZ
• Pocztą elektroniczną (tylko w przypadku pracowniczych wniosków o EKUZ)

Do wydania EKUZ są wymagane:

• legitymacja – potwierdza kontynuację nauki, gdy skończyłeś 18 lat, jesteś uczniem, studentem lub na studiach doktoranckich i zostałeś zgłoszony do ubezpieczenia jako członek rodziny,
• dokument A1 – wydany przez ZUS lub KRUS, gdy wyjeżdżasz w związku z wykonywaniem pracy,
• dokument U2 – wydany przez urząd pracy, gdy wyjeżdżasz w celu poszukiwania pracy,
• upoważnienie – jeśli wniosek składasz za inną osobę.

W pozostałych przypadkach potwierdzimy Twoje prawo do świadczeń sami, na podstawie danych z naszej bazy. Wydamy Ci wówczas EKUZ bez żadnych dodatkowych dokumentów.

W wyjątkowych sytuacjach możesz jednak zostać poproszony o okazanie dokumentów, które potwierdzają Twoje ubezpieczenie zdrowotne w NFZ. Zwłaszcza jeśli nie jesteś ubezpieczony, ale posiadasz prawo na podstawie szczególnych uprawnień.

Jesteś osobą ubezpieczoną? Twoje ubezpieczenie potwierdza (odpowiednio do sytuacji):

• aktualne zaświadczenie wypełnione przez płatnika składki (pracodawcę),

• aktualne zaświadczenie z KRUS o podleganiu ubezpieczeniu zdrowotnemu w NFZ (rolnik),

• aktualne zaświadczenia z ZUS o niezaleganiu w opłacaniu składek (osoby prowadzące działalność gospodarczą),

• legitymacja emeryta lub rencisty,

• aktualne zaświadczenie o pobieraniu zasiłku przedemerytalnego,

•  aktualne zaświadczenie wystawione przez urząd pracy (bezrobotni, którzy nie są objęci ubezpieczeniem z innego tytułu),

• aktualne zaświadczenie z uczelni o zgłoszeniu do ubezpieczenia (studenci, którzy nie są objęci ubezpieczeniem z innego tytułu).

Jesteś ubezpieczony jako członek rodziny? Twoje ubezpieczenie potwierdza:

• zgłoszenie do ubezpieczenia jako członka rodziny (druk ZUS ZCNA, jeżeli zgłoszenie nastąpiło po 1 lipca 2008 r., lub ZUS ZCZA, jeżeli zgłoszenie nastąpiło przed 1 lipca 2008 r.),
• dokument potwierdzający uprawnienia do świadczeń osoby ubezpieczonej, która zgłosiła członka rodziny do ubezpieczenia.

Nie jesteś ubezpieczony, ale masz prawo do świadczeń na podstawie szczególnych uprawnień (zgodnie z art. 2  ust. 1  pkt 2–4 ustawy o świadczeniach)? Twoje prawo potwierdza (odpowiednio do sytuacji):

• decyzja wójta (burmistrza, prezydenta) gminy, w której mieszkasz,
• dokument tożsamość,
• zaświadczenie od lekarza (z datą nie wcześniejszą niż 30 dni przed złożeniem wniosku), ewentualnie karta przebiegu ciąży,
•  skrócony odpis aktu urodzenia,
•  dokument potwierdzający zamieszkiwanie na terytorium RP lub oświadczenie o zamieszkiwaniu na terytorium RP,
• dokument potwierdzający statusu uchodźcy lub ochronę uzupełniającą albo zezwolenie na pobyt czasowy.

Jeżeli nie  masz wymienionych dokumentów, to możesz przedstawić inne. Muszą być wystawione przez właściwy organ i potwierdzać odprowadzanie składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Jak długo ważny jest EKUZ?

20 lat jeśli:

• otrzymujesz emeryturę i osiągnąłeś wiek emerytalny (60 lat w przypadku kobiet i 65 lat w przypadku mężczyzn)

Do 18-go roku życia jeśli:

• nie masz 18 lat i masz ubezpieczenie jako członek rodziny¹⁾ (EKUZ będzie ważny do dnia Twoich 18 urodzin)
• nie masz 18 lat i masz własny tytuł do ubezpieczenia²⁾  lub pobierasz rentę (EKUZ będzie ważny do dnia Twoich 18 urodzin)

5 lat jeśli:

• otrzymujesz emeryturę i nie ukończyłeś 60 lat w przypadku kobiet i 65 lat w przypadku mężczyzn
• nie masz 18 lat i nie masz ubezpieczenia, ale masz obywatelstwo polskie (EKUZ będzie ważna do dnia Twoich 18 urodzin)

3 lata jeśli:

• jesteś osobą zatrudnioną, 
• prowadzisz działalność gospodarczą,
• otrzymujesz zasiłek lub świadczenie przedemerytalne.

18 miesięcy jeśli:

• otrzymujesz rentę i masz więcej niż 18 lat,
• masz ubezpieczenie jako członek rodziny i masz więcej niż 18 lat,
• masz ubezpieczenie jako student.
• jesteś uczniem, masz więcej niż 18 lat i własny tytuł do ubezpieczenia³⁾

6 miesięcy jeśli:

• jesteś osobą zatrudnioną na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług,
• wykonujesz pracę nakładczą.

6 miesięcy jeśli nie masz ubezpieczenia, ale masz prawo do świadczeń na podstawie szczególnych uprawnień, czyli:

• jesteś w ciąży lub w trakcie porodu, masz obywatelstwo polskie i mieszkasz w Polsce,
• jesteś w ciąży lub w trakcie porodu, masz status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy i mieszkasz w Polsce,
• nie masz 18 lat, mieszkasz w Polsce i masz status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy (EKUZ traci ważność w dniu Twoich 18 urodzin).

2 miesiące  jeśli:

• jesteś zarejestrowany w Urzędzie Pracy jako osoba bezrobotna,
• jesteś osobą ubezpieczoną nie wymienioną wcześniej lub jesteś osobą, dla której nie został spełniony obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego.

90 dni jeśli:

• nie masz ubezpieczenia, ale spełniasz kryterium dochodowe do otrzymywania świadczeń z pomocy społecznej, co potwierdza decyzja np. wójta, burmistrza⁴⁾.

42 dni jeśli:

• nie masz ubezpieczenia, ale jesteś w połogu, masz obywatelstwo polskie i mieszkasz w Polsce.

Źródło: NFZ