Świadczenie wspierające, które wprowadzono od 1 stycznia 2024 r., będzie przyznawał i wypłacał ZUS po wydaniu decyzji przez Wojewódzki Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności. To nowe świadczenie jest przyznawane bezpośrednio osobie z niepełnosprawnością, która ukończyła 18 lat, a nie jak to było w przypadku świadczeń wypłacanych przez organ gminy – dla jej opiekuna.  Co ważne, obu tych świadczeń nie wolno łączyć, trzeba zdecydować się na jedno z nich.

Nowe świadczenie jest przyznawane bezpośrednio osobie z niepełnosprawnością. Jego wysokość nie jest jednakowa dla każdego, a ustala się ją na podstawie uzyskanej liczby punktów w decyzji określającej potrzebę poziomu wsparcia, którą wydaje Wojewódzki Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności (WZON).

– Po wydaniu decyzji przez wojewódzki zespół ds. orzekania o niepełnosprawności, gdy stanie się ona ostateczna, warto wiedzieć, ile będzie wynosiło świadczenie wspierające. Dzięki temu łatwiej będzie dokonać wyboru, które wsparcie będzie korzystniejsze, czy nowe – świadczenie wspierające – wypłacane przez ZUS osobie z niepełnosprawnością, czy też dotychczasowe wypłacane przez organ gminy dla jej opiekuna. Trzeba się zdecydować, bo oba świadczenia nie mogą być wypłacane jednocześnie – informuje Wojciech Ściwiarski, rzecznik prasowy ZUS w województwie mazowieckim.

Wysokość świadczenia wspierającego nie jest jedną stałą kwotą dla wszystkich uprawnionych. Zależy od ustalonego poziomu potrzeby wsparcia (określonego w punktach)  przez WZON. Może ona wynosić od 40 proc. renty socjalnej (obecnie – 635 zł) do 220 % renty socjalnej – 3459 zł. 

I tak:

–jeśli WZON w swojej decyzji określił u danego wnioskodawcy potrzebę wsparcia na poziomie od 95 do 100 punktów, to osoba z niepełnosprawnością otrzyma świadczenie wspierające w wysokości 220 proc. renty socjalnej  – aktualnie to 3495 zł,

–jeśli potrzebę wsparcia określono na poziomie od 90 do 94 punktów w skali potrzeby wsparcia, to 180 proc. renty socjalnej – aktualnie 2859 zł, 

–jeśli potrzebę wsparcia określono na poziomie od 85 do 89 punktów w skali potrzeby wsparcia, to 120 proc. renty socjalnej – aktualnie 1906 zł,

–jeśli potrzebę wsparcia określono na poziomie od 80 do 84 punktów w skali potrzeby wsparcia, to 80 proc. renty socjalnej – obecnie 1271 zł, 

–jeśli potrzebę wsparcia określono na poziomie od 75 do 79 punktów w skali potrzeby wsparcia, to 60 proc. renty socjalnej – obecnie 953 zł,

–jeśli potrzebę wsparcia określono na poziomie od 70 do 74 punktów w skali potrzeby wsparcia, to 40 % renty socjalnej – aktualnie jest to 635 zł.

Świadczenie wspierające a świadczenie z organu gminy  Jeżeli zostanie złożony wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wspierającego przez osobę z niepełnosprawnością lub osobę upoważnioną do jej reprezentowania, a opiekun osoby z niepełnosprawnością jest uprawniony do pobierania świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna, wypłata tych świadczeń ulegnie wstrzymaniu z mocy prawa.

Jeśli okres, za który opiekun osoby z niepełnosprawnością pobierał z organu gminy świadczenie albo zasiłek należny opiekunowi, pokrywa się z okresem, za który ZUS przyzna osobie z niepełnosprawnością świadczenie wspierające, to opiekun, który pobrał zasiłek z gminy, będzie musiał zwrócić to świadczenie do gminy wraz z odsetkami. 

Gmina wyda opiekunowi decyzję o nienależnie pobranym świadczeniu za okres, za który wypłacone świadczenia z gminy pokryło się z okresem, za który ZUS przyznał świadczenie wspierające.

– By uniknąć takich sytuacji, we wniosku o świadczenie wspierające (formularz SWN) można wskazać datę, od której osoba chce uzyskać prawo do wsparcia, aby okresy pobierania obu świadczeń się nie pokrywały. W ten sposób można uniknąć konieczności zwracania nienależnie pobranych środków – tłumaczy rzecznik.

Wycofanie wniosku o świadczenie wspierające 

Wnioskodawca może również wycofać wniosek o świadczenie wspierające także po przyznaniu świadczenia. W takim przypadku przyznane prawo do świadczenia wspierającego zostanie uchylone, a jeżeli doszło do wypłaty, wnioskodawca będzie zobowiązany do zwrotu pobranego świadczenia wspierającego.

Kolejność składania wniosków

Aby otrzymać świadczenie wspierające, najpierw trzeba złożyć wniosek do Wojewódzkiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności o ustalenie poziomu potrzeby wsparcia. Dopiero wówczas można składać wniosek do ZUS. Może być on złożony najwcześniej w miesiącu, gdy decyzja WZON ustalająca poziom wsparcia stała się ostateczna. Jeśli wniosek o świadczenie SWN zostanie złożony w okresie 3 miesięcy od dnia, w którym decyzja WZON stała się ostateczna albo decyzja uprawomocniła się w sytuacji złożenia do sądu odwołania od tej decyzji, ZUS wypłaci świadczenie od daty, od której przyznano uprawniającą liczbę punktów. Wnioski zgłoszone przedwcześnie zostaną pozostawione bez rozpatrzenia.

Źródło: ZUS